latin.txt

Thēseus et Ariadnē.
In Crētā īnsulā māgnum labyrinthum Daedalus aedificāvit plēnum viārum flexuōsārum.
In mediō labyrinthō foedum mōnstrum, taurus partim, partim homō, habitābat.
Mōnstrum, fīlius rēgis Crētae saevum captīvōs dēvorābat.
Inter miserandās illās victimās quondam erat Thēseus, rēgulus Atticus.
Ariadnē autem, fīlia rēgis, plēna misericordiae et amōris, juvenī fīlum longum mīrumque gladium dat.
Intrat igitur labyrinthum, fīlumque ad portam alligat.
Itaque juvenis auxiliō fīliae certam viam in vastī aedificiī flexūrīs servat.
Tum gladiō mōnstrum fēlīciter necat.
Nec longa mora fuit.
Thēseus cum fīliā rēgis nāvī trāns lātum mare fugit.
Vespere autem ad Naxum īnsulam veniunt.
Mediā tamen nocte Thēseus ingrātus juvenis, puellam fīdam et amantem dēserit; sōlusque ad patriam redit.
Rōmulus et Sabīnae 1.
Rōmulus erat Mārtis fīlius. Mārs est deus
bellī et armōrum. Mīlitēs Rōmānī Mārtem adōrābant
et in Mārtis ārīs victimās mactābant. Rōmulus igitur
mīlitēs et arma vehementer amābat. Urbis Rōmae
prīmus rēx erat. Sed virī sōlum urbem habitābant;
neque uxōrēs neque sorōrēs habēbant. Itaque Rōmulus
tōtum populum convocāvit, et "Ō cīvēs," inquit,
"nūllās fēminās habēmus, sed Sabīnī cīvitātem
fīnitimam habitant. Sabīnī fēminās multās et fōrmōsās
habent. Sabīnōs igitur cum fēminīs ad lūdōs invītābimus,
et virginēs raptābimus." Rōmānī igitur Sabīnōs ad lūdōs
māgnōs invītāvērunt. Pāx erat inter Rōmānōs et
Sabīnōs. Itaque Sabīnī ad lūdōs Rōmānōrum libenter
properāvērunt. Nec scūta nec gladiōs nec hastās
apportāvērunt. Cum Sabīnīs virginēs multae et fōrmōsae
properāvērunt, et lūdōs Rōmānōrum spectāvērunt. In
mediīs lūdīs Rōmānī māgnā vōce subitō clāmāvērunt,
et ecce! virginēs Sabīnās raptāvērunt et ad casās
portāvērunt. Frūstrā mātrēs lacrimāvērunt, frūstrā
virōs in arma incitāvērunt. Rōmānī scūta et gladiōs
et hastās habēbant; Sabīnīs nec scūta nec gladiī nec
hastae fuērunt.
Rōmulus et Sabīnae 2.
Maestī et īrātī Sabīnī ad terram Sabīnam
revertērunt. Per tōtam hiemem ibi manēbant et arma
dīligenter parābant. Via est longa inter Rōmam et
terram Sabīnam. Sed tandem Sabīnī jam armātī ante
portās urbis Rōmae stābant. "Ō Rōmānī," inquiunt,
"prō fīliābus nostrīs, prō sorōribus nostrīs fortiter
pūgnābimus." Deinde Sabīnae ē casīs Rōmānōrum
passīs capillīs ēvolāvērunt; parvulōs portāvērunt et
patribus frātribusque mōnstrāvērunt. Patrēs frātrēsque
suōs multīs lacrimīs ōrāvērunt. "Nunc," inquiunt,
"in casīs Rōmānīs laetae et placidae habitāmus;
līberōs cārōs habēmus et vehementer amāmus; et
Sabīnōs et Rōmānōs amāmus. Sī Rōmānī cum Sabīnīs
pūgnābunt, Rōmānī Sabīnōs, Sabīnī Rōmānōs necābunt.
Tum Sabīnae nec virōs nec patrēs nec frātrēs habēbunt.
Ō patrēs, valēte! nōn jam Sabīnae sed Rōmānae semper
erimus fīliae vestrae."
Rōmulus et Mārs 1.
In angulō Tiberis Campus Mārtius jacēbat.
In Campō Mārtiō juvenēs Rōmānī corpora dīligenter
exercēbant. Ita fīrma et valida habēbant corpora.
Post lūdōs in flāvīs Tiberis undīs natābant. Tiberis
corpora fessa recreābat.
Hīc forte Rōmulus cīvibus suīs jūra dabat; bonōs
cīvēs laudābat; malōs cīvēs culpābat. Subitō fulminis
fragor populum perterruit; māgnī dē caelō imbrēs
virōs fēmināsque fugāvērunt. Rōmulus tamen sōlum
serēnus impavidusque manēbat; Mārtem patrem in 
caelō vidēbat. Tum Mārs fīlium verbīs benignīs
vocāvit: "Satis," inquit, "in terrīs rēgnāvistī; nunc
in caelō et in stellīs cum patre tuō cēterīsque deīs
rēgnābis. Fīlium meum ad caelum portābō." Tum
equōs mīrōs incitāvit. Rōmulus cum patre ad stellās
āscendit.
Bellum Trōjānum.
Pater. --- Quam rem hodiē in scholā tractāvit magister?
Fīlius. --- Dē bellō Trōjānō.
Pater. --- Interrogantī mihi mōnstrā, quid tibi dē bellō Trōjānō nōtum sit. Quis erat dux Graecōrum?
Fīlius. --- Agamemnōn erat dux omnium Graecōrum.
Pater. --- Cūjus urbis rēx erat Agamemnōn?
Fīlius. --- Mycēnārum rēx erat Agamemnōn.
Pater. --- Cuī obtemperābant Myrmidonēs?
Fīlius. --- Achillī obtemperābant.
Pater. --- Cūjus terrae incolae erant Myrmidonēs?
Fīlius. --- In Thessaliā habitābant; patria Achillis et Myrmidonum Phthia erat.
Pater. --- Quem māgnīs laudibus ōrnābat Agamemnōn propter prūdentiam?
Fīlius. --- Ulixis prūdentia saepe laudābātur ab Agamemnone.
Pater. --- Rēctē tū quidem; sed ā quō sapientiā superābātur Ulixēs?
Fīlius. --- Ā Nestore sapientiā Ulixēs superābātur. Ulixem prūdentissimum, Nestorem sapientissimum omnium Graecōrum Homērus nōminat.
Pater. --- Quae īnsulae, quae oppida ā Graecīs, quī Trōjam oppūgnāvērunt, ante Trōjam expūgnāta sunt?
Fīlius. --- Tenedus īnsula occupāta erat ā Graecīs. Nōmina oppidōrum ā Graecīs expūgnātōrum magister nōn nōmināvit.
Pater. --- Quī ducēs Trōjānōrum tibi nōtī sunt? Quōrum nōmina memoriae mandāvistī?
Fīlius. --- Multī Trōjānōrum ducēs mihi nōtī sunt, sed nēmō Trōjānōrum clārior erat quam Hector et Paris.
Pater. --- Utrīus mōrēs tibi placent?
Fīlius. --- Hectoris mōrēs mihi placent.
Pater. --- Quibus rēbus Hector īnsīgnis erat?
Fīlius. --- Fortitūdine, patriae amōre, hūmānitāte. In Hectore praesidium urbis et patriae erat. Semper Hector fortiter prō patriā pūgnāvit.
Pater. --- Rēctē tū quidem. Probō sententiam tuam. Sed satis hodiē tē interrogāvī, plūra aliō tempore interrogābō.
Omnia mūtantur.
Nōn omnēs flōrēs ējusdem generis eundem
colōrem aut odōrem aut fōrmam habent. Neque eīdem
flōrī semper īdem color aut odor aut fōrma est. Inde
flōrēs exemplum commūtātiōnis hūmānae sunt. Mūtantur
flōrēs, mūtantur tempora, mūtāmur nōs ipsī. Tempora
mūtantur et nōs quoque mūtāmur in illīs. Nōn semper
iīdem eritis. Nōn semper eadem māgnitūdō vestra erit.
Nōn semper iīsdem rēbus dēlectābiminī. Nōn semper
iīdem mōrēs vōbīs erunt. Ūnam tamen rem semper
servāte, ratiōnem!
Cerēs et Persephonē 1.
Cerēs erat dea frūmentī; in agrīs frūmentum,
in prātīs herbam cūrābat. Flāvum est frūmentum; flāvī
quoque erant deae capillī. Caerulea erat deae palla.
Persephonē erat fīlia deae. Cerēs fīliam cāram
vehementer amābat. In īnsulā Siciliā Cerēs cum fīliā
habitābat. Ōlim Persephonē in prātīs errābat. Cum
puellā aliae puellae errābant, nam locus herbōsus fuit
grātus puellīs laetīs. In prātō herbōsō saltābant et
cantābant. Multae rosae, multa līlia in prātīs erant.
Līlia alba puellās dēlectābant. Sed Plūtō, patruus
puellae, deae fīliam procul spectāvit et statim puellam
vehementer amāvit. Subitō equōs caeruleōs incitāvit
et per prāta properāvit, et puellam perterritam raptāvit.
Tum Persephonē, "Ō Cerēs," exclāmat, "ubi es?
Patruus meus fīliam tuam ad īnferōs portat."
Cerēs et Persephonē 2.
Cerēs nōn in Siciliā erat, sed jam ad īnsulam
properāvit.  Nusquam erat Persephonē.  Tum dea, īrāta
et perterrita, passīs capillīs per terrās errābat.  Per
clīvōs altōs, per campōs lātōs, per silvās et agrōs, per
terrās et caelum fīliam vocābat.  Frūstrā agricolās,
frūstrā lūnam et stellās rogābat: "Ubi est fīlia mea?"
Neque agricolae neque lūna neque stellae puellam deae
mōnstrāvērunt.  Nōn jam deae miserae grātum erat
frūmentum; nōn jam herba erat in prātīs, neque
ūvae purpureae in vīneīs, neque pōma in agrīs, quod
dea īrāta neque herbam neque vīneās neque pōma
cūrābat.  Frūstrā juvencī albī agrōs arābant.  Nōn jam
cibum in plaustrīs māgnīs ad oppida portābant.
Cerēs et Persephonē 3.
Tandem Cerēs prope parvam agricolae casam in
saxō gelidō sedēbat.  Dea maesta diū lacrimābat.
Tum ē casā puella parva ad deam vēnit.  Puellae oculī
plēnī erant lacrimārum.  "Puerum parvum," inquit,
"habēmus.  In cūnīs aeger jacet.  Lacrimāmus, quod
aeger est puer."  Tum Cerēs lacrimās suās tenuit,
et cum puellā ad casam properāvit.  Ibi Metanīra
fīlium aegrum in gremiō tenēbat.  Fīlius Metanīrae
Triptolemus erat.  Lacrimābant et agricola et Metanīra
et puella parva, quod nōn valēbat puer.  Tum Cerēs
puerō ōsculum dedit, et ecce! statim valuit puer.
Mīrum et dīvīnum est ōsculum deae.  Laetī erant et
agricola et Metanīra et puella.  Laetus et validus puer
in cūnīs dormītābat.  Cerēs Triptolemum in gremiō
suō tenuit.  Dea cum tōtā familiā cēnam habuit; in
mēnsā erant ūvae purpureae et pōma jūcunda.  Adhūc
īgnōta erant Ītalīs Graecīsque et vīnum et frūmentum.
Deae tamen flāvae grāta erat rūstica cēna.  Posteā
in agricolae casā dea manēbat et cotīdiē Triptolemum
cūrābat.
Cerēs et Persephonē 4.
Ōlim lūna et stellae in caelō fulgēbant.  Per
terrās virī et fēminae animōs somnō laxābant.  Sed
somnus Metanīram nōn tenēbat; fūrtim deam cum
puerō spectābat.  Cerēs prope puerī cūnās stābat, et
verba mīra et dīvīna cantābat.  Tum puerum in
gremiō tenuit et ad focum ambulāvit.  Ecce!
Triptolemus in focō inter flammās jacēbat; sed laetus
erat puer; neque focum neque flammās timuit.
Metanīra perterrita, "Ō fīlī mī," exclāmāvit, et ad
focum properāvit.  Tum dea īrāta puerum ē flammīs
raptāvit et humī jactāvit, et Metanīrae, "Ō fēmina,"
inquit, "stulta et scelerāta fuistī.  Nōn deus erit
Triptolemus, quod stultae fēminae est fīlius.  Sed in
deae gremiō jacuit; itaque vir māgnus erit.  Et ego
et Persephonē, fīlia mea, Triptolemum docēbimus et
cūrābimus.  Agricolārum magister erit, nam frūmentum
et vīnum agricolīs mōnstrābit."
Cerēs et Persephonē 5.
Tum Cerēs ex agricolae casā ambulāvit. Sed
flēvērunt familia et flēvit Triptolemus, quod nōn jam
in deae gremiō dormītābat. Māne agricola virōs et
fēminās locī convocāvit, et deae dicta et facta nārrāvit.
Virī et fēminae saxa multa apportāvērunt et templum
māgnum aedificāvērunt. In templī ārīs victimās
mactāvērunt, et deam adōrāvērunt. Grāta erant deae
dōna populī, et Cerēs templum diū habitābat. Intereā
in ārīs aliōrum deōrum neque pōma neque ūvae neque
rosae jacēbant. Nōn jam herba in prātīs, nōn jam
pōma in agrīs flōrēbant, quod adhūc Cerēs propter
fīliam flēbat. Itaque Juppiter deae, "Plūtō," inquit,
"fīliam tuam habet. Persephonē rēgīna īnferōrum
est. Sed Mercurius ad rēgnum īnferōrum properābit,
et puellam ad templum tuum celeriter apportābit."
Deinde Mercurius ad īnferōs properāvit. Persephonē
cum virō suō in lectō sedēbat. Misera erat puella,
quod adhūc deam cāram dēsīderābat. Mercurium vīdit
et laeta fuit. "Iterum," inquit, "deam cāram vidēbō,
iterum Cerēs fīliam suam habēbit." Tum Plūtō verbīs
benignīs puellam ōrāvit: "Ō Persephonē, memoriae
tuae grātus semper erit Plūtō; iterum rēgīna īnferōrum
eris. Nunc caeruleum est caelum, jūcunda sunt
prāta, sed mox gelidum erit caelum, gelidī erunt et
ventī et agrī. Tum iterum virum tuum et rēgnum
īnferōrum dēsīderābis. Valē, ō cāra rēgīna."
Cerēs et Persephonē 6.
Tum Persephonē cum Mercuriō ē rēgnō
īnferōrum properāvit. Mercurius equōs validōs
incitāvit, et equī per clīvōs altōs, per campōs lātōs
libenter properāvērunt. Tandem Persephonē templum
deae flāvae vidēbat. Puella laeta verbīs laetīs deam
vocāvit. Cerēs māgnō gaudiō ē templō ēvolāvit, et
fīliae cārae ōscula multa dābat. Subitō herba in
prātīs, ūvae in vīneīs flōrēbant, quod nōn jam flēbant
Cerēs et Persephonē. Cēterī quoque deī laetī erant,
quod agricolae ad templa dōna multa apportābant et
in ārīs victimās mactābant.